Linia czasu: Wawrzynkiewicz Marian: genealogia

1921 - 1944 (22 lat)

	Data	Wydarzenie(a)
1	1913	4 mar. 1913—4 mar. 1921: Thomas Woodrow Wilson został 28 prezydentem USA.
2	1920	24 lip. 1920—13 wrz. 1921: Wincenty Witos powołany na premiera Rządu Obrony Narodowej II Rzeczypospolitej.
3	1921	4 mar. 1921—2 sier. 1923: Warren Gamaliel Harding został 29 prezydentem USA. 17 mar. 1921: Została uchwalona konstytucja (tzw. konstytucja marcowa). 2 maj 1921—5 lip. 1921: Wybuch III powstania ¦ląskiego 18 lip. 1921: Po raz pierwszy zastosowano szczepionkę BCG przeciw gruĽlicy. 19 wrz. 1921—5 mar. 1922: Antoni Ponikowski zostaje powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
4	1922	11 sty. 1922: Pierwsze lecznicze zastosowanie hormonu insuliny, odkrytej w roku 1921. 10 mar. 1922—6 czer. 1922: Antoni Ponikowski ponownie powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 28 czer. 1922—7 lip. 1922: Artur ¦liwiński powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 31 lip. 1922—14 gru. 1922: Julian Nowak powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 9 gru. 1922—16 gru. 1922: Gabriel Narutowicz został wybrany na prezydenta II Rzeczypospolitej. Zmarł w wyniku zamachu. 16 gru. 1922—26 maj 1923: Władysław Sikorski powołany na premiera II Rzeczpospolitej. 20 gru. 1922—14 maj 1926: Stanisław Wojciechowski został wybrany na prezydenta II Rzeczypospolitej. 30 gru. 1922—26 gru. 1991: Utworzono Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR).
5	1923	28 maj 1923—14 gru. 1923: Wincenty Witos (PSL-Piast) ponownie powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 2 sier. 1923—4 mar. 1929: John Calvin Coolidge, Jr. został 30 prezydentem USA. 15 list. 1923: Hiperinflacja osiągnęła w Niemczech najwyższy poziom. Jeden dolar amerykański osiągnął wartość 4 200 000 000 000 000 (4 200 bilionów) papierowych marek. Gustav Stresemann wycofał starą jednostkę monetarną. 19 gru. 1923—14 list. 1925: Władysław Grabski ponownie powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
6	1924	21 sty. 1924: Zmarł Włodzimierz Lenin - Józef Stalin rozpoczął intrygi wewnątrzpartyjne w celu pozbycia się konkurentów do władzy dyktatorskiej w ZSRR. 14 luty 1924: Powstał IBM (ang. International Business Machines Corporation; potocznie zwany Big Blue), jeden z pierwszych koncernów produkujących najpierw maszyny liczące, potem komputery. 29 kwie. 1924: Marka polska została zastąpiona złotym polskim jako obowiązującą waluta w kraju.
7	1925	20 list. 1925—5 maj 1926: Aleksander Skrzyński powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
8	1926	18 kwie. 1926: Spółka "Polskie Radio" oficjalnie uruchomiła w Warszawie swój pierwszy nadajnik. 10 maj 1926—14 maj 1926: Wincenty Witos (PSL Piast) po raz trzeci powołany na premiera II Rzeczypospolitej. Obalony przez przewrót majowy. 12 maj 1926—15 maj 1926: Józef Piłsudski dokonał przewrotu majowego. Piłsudski z popierającymi go oddziałami wkroczył do Warszawy. 15 maj 1926—30 wrz. 1926: Kazimierz Bartel powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 4 czer. 1926—30 wrz. 1939: Ignacy Mościcki został wybrany na prezydenta II Rzeczypospolitej. 6 lip. 1926: W Warner Theatre w Nowym Jorku odbyła się pierwsza projekcja filmu ze ścieżką dĽwiękową. 2 paź. 1926—27 czer. 1928: Józef Klemens Piłsudski powołany na premiara II Rzeczypospolitej. 12 paź. 1926—22 paź. 1948: Prymasem Polski został August Hlond, biskup śląski.
9	1927	sty. 1927: I Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina (zwyciężył pianista radziecki Lew Oborin). 26 luty 1927: Mazurek Dąbrowskiego został oficjalnie polskim hymnem narodowym.
10	1928	27 czer. 1928—13 kwie. 1929: Kazimierz Bartel po raz czwarty powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 3 wrz. 1928: Alexander Fleming odkrył pierwszy antybiotyk - penicylinę.
11	1929	4 mar. 1929—4 mar. 1933: Herbert Clark Hoover został 31 prezydentem USA. 14 kwie. 1929—7 gru. 1929: Kazimierz ¦witalski powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 16 maj 1929: Pierwsze rozdanie nagród Akademii Sztuki i Wiedzy Filmowej (póĽniejsze Oscary) w Hollywood. 27 czer. 1929: Pierwsza publiczna demonstracja kolorowej telewizji przez inżyniera Herbert Eugene Ivesa i jego kolegów z Bell Telephone Laboratories w Nowym Jorku. Pierwszymi kolorowymi obrazami były: wiązanka róż i flaga amerykańska. Mechaniczny system był użyty do przesłania obrazu składającego się z 50 linii pomiędzy Nowym Jorkiem a Waszyngtonem. 24 paź. 1929: Krach na nowojorskiej giełdzie (tzw. czarny czwartek) zapoczątkował Wielki Kryzys. 29 gru. 1929—17 mar. 1930: Kazimierz Bartel po raz piąty powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
12	1930	6 sty. 1930: Pierwsza podróż samochodem z silnikiem diesla z Indianapolis w stanie Indiana do Nowego Jorku została ukończona. 1 luty 1930: Uruchomiono stałą linię telefoniczną łączącą Polskę z Nowym Jorkiem. 29 mar. 1930—23 sier. 1930: Walery Sławek (BBWR) powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 25 sier. 1930—4 gru. 1930: Józef Piłsudski ponownie powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 2 gru. 1930: Wielki kryzys: Prezydent USA Herbert Hoover wystąpił w Kongresie o przyznanie 150 milionów dolarów na roboty publiczne, by stworzyć nowe miejsca pracy i pobudzić ekonomię. 5 gru. 1930—26 maj 1931: Walery Sławek (BBWR) ponownie powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
13	1931	27 maj 1931—9 maj 1933: Aleksander Prystor (BBWR) powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 17 wrz. 1931: Pierwszy pokaz tzw. wolnoobrotowej płyty gramofonowej. 26 paź. 1931—13 sty. 1932: Rozpoczął się proces brzeski przywódców Centrolewu zwalczających Piudzkiego.
14	1932	15 maj 1932: W ZSRR Stalin ogłosił plan partyjnej i państwowej polityki religijnej. Zgodnie z nim do dnia 1 maja 1937 r. na całym terytorium ZSRR nie powinien pozostać ani jeden dom modlitewny i samo pojęcie Boga winno zostać przekreślone jako przeżytek średniowiecza, jako instrument ucisku mas pracowniczych. 25 lip. 1932: Polska i ZSRR podpisały w Moskwie układ o nieagresji. 31 gru. 1932: Kierowana przez Mariana Rejewskiego grupa matematyków złamała kod niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma.
15	1933	30 sty. 1933: Adolf Hitler powołany na Kanclerza Rzeszy. 4 mar. 1933—12 kwie. 1945: Franklin Delano Roosevelt został 32 prezydentem USA. 7 maj 1933—30 wrz. 1939: Ignacy Mościcki wybrany na drugą kadencję prezydenta Polski. 10 maj 1933—13 maj 1934: Janusz Jędrzejewicz (BBWR) powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 5 gru. 1933: Zniesienie prohibicji w USA.
16	1934	26 sty. 1934: Polska i Niemcy zawarły pakt o nieagresji. 15 maj 1934—28 mar. 1935: Leon Kozłowski (BBWR) powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 30 czer. 1934: "Noc długich noży". Na polecenie Hitlera wymordowano jego przeciwników polityczni w NSDAP). 1 sier. 1934: Adolf Hitler połączył urzędy prezydenta i kanclerza, przejmując ich kompetencje jako Wódz i Kanclerz Rzeszy (niem. Führer und Reichskanzler), oraz został wodzem naczelnym Reichswehry.
17	1935	23 mar. 1935: Sejm uchwalił tzw. konstytucję kwietniową. 28 mar. 1935—12 paź. 1935: Walery Sławek (BBWR) po raz trzeci powołany na premiera II Rzeczypospolitej. 12 maj 1935: Zmarl Marszałek Józef Piłsudski (ur. 5 grudnia 1867 w Zułowie pod Wilnem). 13 paź. 1935—15 maj 1936: Marian Zyndram-Kościałkowski powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
18	1936	15 maj 1936—30 wrz. 1939: Felicjan Sławoj Składkowski powołany na ostatniego premiera II Rzeczypospolitej rezydującego w Warszawie. 17 lip. 1936—1939: Wojna domowa w Hiszpanii. Konflikt ten bywa uważany za preludium II wojny światowej. 10 list. 1936: Edward Rydz-¦migły otrzymał nominację na marszałka Polski, a od 1.IX.1939, Wodzem Naczelnym.
19	1937	19 sty. 1937: Howard Hughes przeleciał z Los Angeles do Nowego Jorku w czasie 7:28.25 s. (ustanawiając nowy rekord lotniczy). 22 czer. 1937: Powołanie Związku Młodej Polski, organizacji młodzieżowej Obozu Zjednoczenia Narodowego.
20	1938	15 lip. 1938: Sprowadzenie do kraju prochów ostatniego króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. 30 wrz. 1938: Zawarcie przez Niemcy, Włochy, Wielką Brytanię i Francję układu monachijskiego. Upoważniał Niemcy do aneksji części Czechosłowacji (początek tzw. "upadku Czechosłowacji"). 2 paź. 1938: Wojska polskie wkroczyły na czechosłowackie Zaolzie.
21	1939	23 sier. 1939: IV rozbiór polski. Podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow między III Rzeszą a Związkiem Radzieckim o podziale stref wpływów w Europie ¦rodkowej. 1 wrz. 1939—8 maj 1945: Początek II wojny ¦wiatowej. 4:34 trzy bombowce nurkujące z 3./StG 1, dowodzone przez Staffelkapitäna Oberleutnanta Bruno Dilleya zaatakowały most w Tczewie. 4:42 rano I dywizjon 76. Pułku Luftwaffe bombowców nurkowych imienia Immelmanna, pod dowództwem kapitana Waltera Siegela rozpoczął bombardowanie polskiego miasta Wieluń. 4:45 niemiecki pancernik szkolny Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzeliwanie Polskiej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. w Wolnym Mieście Gdańsku toczyły się walki o budynek Poczty Polskiej na placu Heweliusza. Po 14 godzinach walk, gdy atakujący Niemcy podpalili budynek miotaczami ognia, polscy pocztowcy skapitulowali. około 7:00 w rejonie Olkusza został zestrzelony pierwszy niemiecki samolot. Zwycięstwo odniósł podporucznik Władysław Gnyś ze 121 Eskadry Krakowskiej. 17 wrz. 1939: Atak wojsk radzieckich na terytorium Polski. 17 wrz. 1939: Rząd RP opuścił terytorium Polski. 25 wrz. 1939: Koniec II Rzeczpospolitej - przekazanie władzy przez prezydenta Ignacego Mościckiego Polskiemu Rządowi na UchodĽstwie. 28 wrz. 1939: Kapitulacja Warszawy. 30 wrz. 1939—6 czer. 1947: Władysław Raczkiewicz prezydentem RP na emigracji.
22	1940	10 luty 1940: Pierwsza sowiecka masowa deportacja na Syberię i do Kazachstanu ludności polskiej z terenów zajętych po 17 września 1939 przez Armię Czerwoną. Kolejne masowe deportacje w roku 1940 odbyły się (w nocy) z 12 na 13 kwietnia i z 28 na 29 czerwca.
23	1941	22 czer. 1941: Hitlerowskie Niemcy zaatakowały ZSRR przekraczając linię graniczną ustaloną w pakcie Ribbentrop-Mołotow.
24	1942	14 luty 1942: Powstanie Armii Krajowej, przekształconej ze Związku Walki Zbrojnej. Na jej czele stanął gen. Stefan "Grot" Rowecki. 22 lip. 1942—15 maj 1943: Rozpoczyna się likwidacja getta warszawskiego. 8 paź. 1942: Grupy dywersyjne Armii Krajowej przeprowadziły w rejonie Warszawy akcję "Wieniec"
25	1943	15 sty. 1943—26 paź. 1944: Akcja "Burza" – akcja wojskowa zorganizowana i podjęta przez oddziały Armii Krajowej przeciw wojskom niemieckim, w końcowej fazie okupacji niemieckiej. 26 mar. 1943: Akcja pod Arsenałem - odbicie więĽniów przez AK.
26	1944	1 luty 1944: Żołnierze Armii Krajowej dokonali zamachu na Franza Kutscherę, dowódcę SS i policji w dystrykcie warszawskim. 14 maj 1944: Bitwa pod Rąblowem, Operacja "Maigewitter" - 600 partyzantów AL i pluton AK przeciwko 2000 hitlerowców. 6 czer. 1944: D-day. Wojska alianckie, w których skład wchodziły: amerykańskie 1, 4 i 29, brytyjskie 3, 49 i 50 oraz kanadyjska 3 Dywizja Piechoty rozpoczęły lądowanie na plażach Normandii 13 czer. 1944—25 czer. 1944: Operacja "Sturmwind" - walki w Lasach Janowskich na Porytowych wzgórzach. 30 tys. hitlerowców przeciwko 3 tys. partyzantów (w tym 1300 AL, 130 AK Kmicica, 1500 partyzantów radzieckich, 100 NOW Komara). 1 sier. 1944—3 paź. 1944: Powstanie Warszawskie. 12 wrz. 1944—13 wrz. 1944: Bitwa pod Ewiną. Walka stoczona w dniach 11-12 września 1944 roku przez 3 Brygadę Armii Ludowej im. Józefa Bema pod dowództwem Bolesława Hanicza-Boruty z jednostkami niemieckimi. Obrona 600 partyzantów AL przeciw 6000 oddziałów SS. 31 gru. 1944—28 czer. 1945: Komunistyczna Krajowa Rada Narodowa powołuje Rząd Tymczasowy Rzeczypospolitej Polskiej na czele z Edwardem Osóbką-Morawskim (PPS).