| |
|
|
|
|
 1914 - 1921 (6 lat)
| |
Data |
Wydarzenie(a) |
| 1 | 1795 | - 24 paź. 1795—7 paź. 1918: III rozbiór Polski.
Ostatni z trzech rozbiorów Polski, jakie miały miejsce pod koniec XVIII w.
Niecały rok po upadku insurekcji kościuszkowskiej, monarchowie Rosji, Prus i Austrii uzgodnili wzajemnie traktat, zgodnie z którym przeprowadzili ostatni, pełny, III rozbiór Rzeczypospolitej.
|
| 2 | 1815 | - 3 maj 1815—5 list. 1916: Utworzenie Królestwa Polskiego (pot. Królestwo Kongresowe). Na kongresie w Wiedniu Rosja podpisała z Prusami i z Austrią konwencje bilateralne o podziale Księstwa Warszawskiego i trójstronną konwencję o utworzeniu Wolnego Miasta Krakowa. Zadecydowano, iż Księstwo zostanie podzielone na 4 części.
|
| 3 | 1913 | - 4 mar. 1913—4 mar. 1921: Thomas Woodrow Wilson został 28 prezydentem USA.
|
| 4 | 1914 | - 28 lip. 1914—11 list. 1918: Wybuch I wojny światowej.
- 5 wrz. 1914: Zaprzysiężenie I Pułku Legionów Polskich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego w Kielcach.
|
| 5 | 1915 | - 5 sier. 1915: Wojska niemieckie wkraczają do Warszawy.
- 14 gru. 1915: Ustalono podział ziem polskich na okupację niemiecką i austriacką.
|
| 6 | 1916 | - 6 gru. 1916—7 paź. 1918: Utworzenie niepodległego Królestwa Polskiego. Władzę w Królestwie Polskim przejęła Tymczasowa Rada Stanu z Władysławem Niemojowskim na czele,
a następnie 15 września 1917 roku Rada Regencyjna, która miała sprawować władzę do czasu powołania króla Polski.
Jej członkami zostali – arcybiskup warszawski Aleksander Kakowski, książę Zdzisław Lubomirski i ziemianin Józef Ostrowski.
Kancelarię Rady stanowią Gabinet Cywilny. Kierował nim sekretarz Rady ks. prałat Zygmunt Chełmicki oraz polski rząd pod prezesurą Jana Kucharzewskiego, który przejął od Komisji Przejściowej Tymczasowej Rady Stanu, przekazane działy administracji. Funkcję Parlamentu pełniła Rada Stanu wybrana 9 kwietnia 1918 roku.
|
| 7 | 1917 | - 12 wrz. 1917: Powstała Rada Regencyjna Królestwa Polskiego.
|
| 8 | 1918 | - 1 list. 1918—22 list. 1918: Walki o Lwów między Polakami ("Orlęta lwowskie") i Ukraińcami, wygrane przez Polaków. Oblężenie Lwowa przez wojska ukraińskie trwało do czerwca 1919.
- 11 list. 1918: Odzyskanie niepodległości przez Polskę; Rada Regencyjna przekazała władzę nad podległym jej wojskiem Józefowi Piłsudskiemu. Utworzenie II Rzeczpospolitej.
II Rzeczpospolita – terminem tym określa się w naukach hist. państwo polskie odrodzone w 1918 r. po 123 latach zaborów.
- 17 list. 1918—16 sty. 1919: Jędrzej Moraczewski (PPSD) powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
- 22 list. 1918: Dekret o najwyższej władzy reprezentacyjnej Republiki Polskiej (wejście w życie 29 listopada).
Józef Piłsudski został Tymczasowym Naczelnikiem Państwa.
- 27 gru. 1918—16 luty 1919: Wybuch powstania wielkopolskiego zakończone rozejmem w Trewirze.
|
| 9 | 1919 | - 16 sty. 1919—9 gru. 1919: Ignacy Jan Paderewski powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
- 29 sty. 1919—31 sty. 1919: Bitwa z wojskami czeskimi pod Skoczowem. Zakończyła się sukcesem strony polskiej.
Ofensywa wojsk czeskich została zatrzymana (polsko-czechosłowackie konflikty graniczne).
- 14 luty 1919—18 paź. 1920: Wojna polsko-bolszewicka.
W Rydze podpisano polsko-radziecki traktat pokojowy między Polską, Rosją Radziecką i Ukrainą Radziecką.
- 11 sier. 1919—24 sier. 1919: Wybuch I powstania śląskiego.
- 13 gru. 1919—9 czer. 1920: Leopold Skulski (NZL) powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
|
| 10 | 1920 | - 10 sty. 1920: Gdańsk stał się Wolnym Miastem wg postanowień traktatu wersalskiego.
- 23 czer. 1920—24 lip. 1920: Władysław Grabski (ZLN) powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
- 24 lip. 1920—13 wrz. 1921: Wincenty Witos powołany na premiera Rządu Obrony Narodowej II Rzeczypospolitej.
- 12 sier. 1920—25 sier. 1920: Bitwa warszawska (Cud nad Wisłą)
- 19 sier. 1920—25 sier. 1920: Wybuch II Powstania ¦ląskiego.
- 31 sier. 1920—31 sier. 1920: Bitwa pod Komarowem.
Siła bojowa Armii Konnej Budionnego została złamana i więcej już jej nie odzyskała. Była to największa klęska Armii Czerwonej.
- 20 wrz. 1920—26 wrz. 1920: Bitwa nad Niemnem.
Był to drugi wielki sukces militarny Polski po "cudzie nad Wisłą" w trakcie wojny polsko-bolszewickiej.
|
| 11 | 1921 | - 4 mar. 1921—2 sier. 1923: Warren Gamaliel Harding został 29 prezydentem USA.
- 17 mar. 1921: Została uchwalona konstytucja (tzw. konstytucja marcowa).
- 2 maj 1921—5 lip. 1921: Wybuch III powstania ¦ląskiego
- 18 lip. 1921: Po raz pierwszy zastosowano szczepionkę BCG przeciw gruĽlicy.
- 19 wrz. 1921—5 mar. 1922: Antoni Ponikowski zostaje powołany na premiera II Rzeczypospolitej.
|
|
|
|
|
|
